6 เช็คลิสต์ที่ต้องเตรียมพร้อมก่อนเริ่มงานผลิต สำหรับ PED, ASME และ ISO 3834

ก่อนจะเริ่มตัด เชื่อมชิ้นงาน QAQC ที่ชาญฉลาดจะอยู่ในโหมดเตรียมพร้อมเต็มที่ ลองมาพบกับนิภา ผู้จัดการ QA/QC ในโรง Fab Shop ที่ระยอง ซึ่งกำลังจะเริ่มสร้าง Heat Exchanger ความดันสูง ลูกค้าส่งสเปคงานมาบนโต๊ะเธอพร้อมคำย่อใหญ่ๆ สามตัว: ต้องปฏิบัติตามมาตรฐาน PED, ASME และ ISO 3834 อย่างเคร่งครัด พลาดข้อใดไป Heat Exchanger นี้อาจทำให้ลูกค้าปฏิเสธไม่รับงานเลย ดังนั้นนิภาน่าจึงทำตามประสบการณ์ที่เรียนรู้มา – นั่นคือการทำ เช็คลิสต์ตรวจสอบความสอดคล้องก่อนการผลิต อย่างละเอียด

เธอจำได้ดีว่าโครงการก่อนมีครั้งหนึ่งที่ลืมตรวจสอบคุณสมบัติช่างเชื่อม ทำให้งานล่าช้าไปสองสัปดาห์ (เล่นเอาเครียดกันทั้งทีม) ครั้งนี้จะไม่มีทางให้เกิดขึ้นอีก เธอตรวจทุกอย่างซ้ำสองรอบ เช็คลิสต์ของเธอมีอะไรบ้าง? ครอบคลุมทุกประเด็นสำคัญ ได้แก่:

• แบบและรายการคำนวณทางวิศวกกรม: แบบก่อสร้างและการคำนวณได้รับการอนุมัติและสอดคล้องกับข้อกำหนดตามมาตรฐาน ASME หรือ PED แล้วหรือยัง? หากต้องมีผู้ตรวจสอบที่ได้รับอนุญาต ASME Authorized Inspector หรือ Notified Body (ตามข้อกำหนด PED) ตรรวจสอบและอนุมัติแบบและรายการคำนวณก็ควรดำเนินการเสียตั้งแต่เนิ่นๆ

• การตรวจสอบย้อนกลับวัสดุ: เหล็ก, ชิ้นส่วน, ลวดเชื่อม ทุกชิ้นมีใบรับรองวัสดุครบถ้วน (นึกถึงใบรับรอง EN 10204 3.1) และสามารถตรวจสอบย้อนกลับได้หรือไม่? ภายใต้ PED การใช้วัสดุที่มีใบรับรองมาตรฐานเฉพาะเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้

• ด้านการเชื่อม: WPS (วิธีการเชื่อม) และ PQR (บันทึกทดสอบขั้นตอนการเชื่อม) ทุกฉบับผ่านการทดสอบรับรองตามมาตรฐานที่ถูกต้องแล้วหรือไม่ (ASME Section IX หรือ ISO 15614) ช่างเชื่อมทุกคนมีใบรับรองทักษะ (ตาม ASME หรือ ISO 9606) สำหรับกระบวนการที่จะทำหรือยัง? และตามข้อกำหนด ISO 3834 ต้องมีผู้ควบคุมงานเชื่อม (RWC: Responsible Welding Coordinator) ตรวจสอบยืนยันสิ่งเหล่านี้ด้วย

• แผนการตรวจสอบและทดสอบ (NDT & Testing Plan): มีการวางแผนวิธีตรวจสอบโดยไม่ทำลาย (NDT) และการตรวจสอบอื่นๆไว้แล้วหรือไม่? มี ITP (Inspection and Test Plan) แสดงขั้นตอนตรวจสอบที่จำเป็นทุกขั้นตอนหรือยัง? ผู้ตรวจ NDT มีคุณสมบัติ (เช่น ใบรับรอง ISO 9712/SNT-TC-1A) ครบหรือไม่? สำหรับ PED การอ้างอิงข้อกำหนดการตรวจสอบไปที่มาตรฐาน Harmonized Standards หลายฉบับอาจเป็นสิ่งจำเป็น ดังนั้นต้องเตรียมแผน สำหรับการตรวจสอบไว้ให้พร้อม

• ระบบคุณภาพงานเชื่อม: เนื่องจากมี ISO 3834 เข้ามาเกี่ยวข้อง นิภาจึงตรวจสอบให้แน่ใจว่าระบบบริหารคุณภาพงานเชื่อมของโครงการเป็นไปตามข้อกำหนด เช่น มีบันทึกการสอบเทียบเครื่องจักร, การบำรุงรักษาอุปกรณ์เชื่อม, การจัดเก็บลวดเชื่อมอย่างถูกต้อง และกำลังจัดเก็บบันทึกคุณภาพต่างๆ ตั้งแต่การรับวัสดุไปจนถึงล็อกการทำงานของช่างเชื่อม

• การตรวจสอบโดยบุคคลที่สามและตามกฎข้อบังคับ: หากอุปกรณ์ชิ้นนี้อยู่ภายใต้ PED หมวดหมู่ III หรือ IV จะต้องมีหน่วยรับรอง (Notified Body) มาร่วมเป็นพยานในบางขั้นตอน นิภาได้วางตารางให้ทางหน่วยรับรองเข้ามาตรวจสอบล่วงหน้าแล้ว และเธอยังเตรียมแฟ้มข้อมูลทางเทคนิค (Technical File) รวมเอกสารทั้งหมดที่จำเป็นสำหรับการรับรองเครื่องหมาย CE ไว้พร้อมสรรพ

เมื่อถึงเวลาลงมือผลิตจริง เช็คลิสต์ของนิภาก็ถูกติ๊กครบทุกข้อ พอมีผู้ตรวจสอบเข้ามา (ซึ่งแน่นอนว่าจะมา) เธอก็สามารถแสดงเอกสารหรือบันทึกใดๆ ที่ผู้ตรวจร้องขอได้อย่างมั่นใจ ความพิถีพิถันล่วงหน้าแบบนี้อาจดูจุกจิก แต่ช่วยรักษาโครงการไว้ได้จริง เพราะทำให้ไม่เกิดเซอร์ไพรส์ไม่ดีประเภท “หยุดงานก่อน คุณลืมทำ X!” กลางคัน

ในโลกของการสร้างอุปกรณ์ความดันสูงที่มีเดิมพันสูงเช่นนี้ การปฏิบัติตามมาตรฐานคือสิ่งสำคัญที่สุด เช็คลิสต์ง่ายๆ ที่ครอบคลุมทุกอย่างตั้งแต่การออกแบบจนถึงการทดสอบ คืออาวุธลับของนิภาในการพาโครงการเดินหน้าอย่างราบรื่นและสอดคล้องกับข้อกำหนดทุกประการ ก่อนที่จะเริ่มเชื่อม อย่าลืมสูดลมหายใจลึกๆ แล้วตรวจดูให้แน่ใจว่าทุกข้อกำหนดได้รับการปฏิบัติครบถ้วน เพราะการแก้ไขบนกระดาษง่ายกว่าต้องไปเชื่อมแก้ใต้ภาวะกดดันภายหลังจริงๆ

#Compliance #PED #ASME #ISO3834 #Fabrication #QAQC #TIV